Στις 11 Ιουνίου 1962, τρεις κρατούμενοι του φημισμένου σωφρονιστικού ιδρύματος Αλκατράζ, στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ, κατάφεραν να εξαφανιστούν μυστηριωδώς, αφήνοντας πίσω τους ένα μύθο που συνεχίζει να συναρπάζει τον κόσμο μέχρι σήμερα.
Το Ομοσπονδιακό Σωφρονιστήριο Αλκατράζ (United States Penitentiary Alcatraz) γνωστό και ως ”Βράχος”, ήταν μια φυλακή υψίστης ασφάλειας στο νησί Αλκατράζ, περίπου 2 χλμ. από την ακτή του Σαν Φρανσίσκο, στην Πολιτεία της Καλιφόρνια στις Ηνωμένες Πολιτείες, που λειτούργησε από τις 11 Αυγούστου 1934 έως τις 21 Μαρτίου 1963.
Το 1850 στο νησί Αλκατράζ χτίστηκε ένα στρατιωτικό φρούριο. Μεταξύ 1910 και 1912 λειτουργούσε ως στρατιωτική φυλακή για τον αμερικανικό στρατό. Τον Οκτώβριο του 1933 το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ απέκτησε τις εγκαταστάσεις στο νησί μετατρέποντας το σε Ομοσπονδιακή φυλακή μετά τον κατάλληλο εκσυγχρονισμό του συγκροτήματος. Η απομόνωση του τόπου, η παρουσία παγωμένων ρευμάτων στα νερά του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο καθώς και η παρουσία δομών υψίστης ασφάλειας, κατέστησαν την φυλακή του Αλκατράζ ως την πιο σκληρή και την πιο συμπαγή φυλακή σε όλη την Αμερική. Στα χρόνια που λειτούργησε στέγασε 1576 κρατούμενους. Συνολικά 36 κρατούμενοι διοργάνωσαν 14 απόπειρες απόδρασης στα 29 χρόνια λειτουργίας του Αλκατράζ ως φυλακή. Συνελήφθησαν είκοσι τρεις ενω έξι πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν, Τέσσερις πνίγηκαν και τρεις μόνο θεωρούνται δραπέτες και εικάζεται ότι πνίγηκαν.
Οι Φρανκ Μόρις και τα αδέλφια Τζον και Κλάρενς Άνγκλιν πέρασαν μήνες σχεδιάζοντας σχολαστικά την απόδρασή τους από το φρούριο που θεωρούνταν “απόρθητο”. Μαζί τους ήταν και ο Αλαν Γουέστ που όμως δεν κατάφερε να διαφύγει. Χρησιμοποιώντας αυτοσχέδια εργαλεία, έσκαψαν σιγά-σιγά τους αεραγωγούς πίσω από τα κελιά τους και δημιούργησαν μια διαδρομή που τους οδήγησε στις σήραγγες του κτηρίου. Για έξι μήνες, οι άνδρες άνοιγαν δίοδο από τον εξαερισμό των κελιών τους με λεπίδες πριονιού, μεταλλικά κουτάλια από την τραπεζαρία και ηλεκτρικό τρυπάνι αυτοσχεδιασμένο από το μοτέρ μιας ηλεκτρικής σκούπας. Έκρυβαν την πρόοδο των τρυπών τους με τοίχους από βαμμένο χαρτόνι, και κάλυπταν τον θόρυβο της δουλειάς τους με το παίξιμο του ακορντεόν του Μόρις. Μόλις χωρούσαν για να περάσουν από τις τρύπες, οι δραπέτες έβγαιναν την νύχτα εκτός κελιών.
Το πιο εντυπωσιακό μέρος του σχεδίου; Μια αυτοσχέδια σχεδία από αδιάβροχα και σωσίβια γιλέκα που βρήκαν από το καθαριστήριο της φυλακής.Τέλος έφτιαξαν τα κουπιά από θραύσματα ξύλου και βίδες.Όταν ήταν επιτέλους έτοιμος ο τρόπος διαφυγής περάσαν σε ένα φρεάτιο που οδηγούσε στην οροφή, αφαίρεσαν τα πριτσίνια από ένα πλέγμα εξαερισμού και απέκτησαν δίοδο εκτός του κτιρίου. Οι δραπέτες για να εργάζονται έξω από τα κελιά τους έφτιαξαν ψεύτικα κεφάλια από ένα μείγμα σαπουνιού, οδοντόκρεμας, σκόνης σκυροδέματος και χαρτιού τουαλέτας και τους έδωσαν μια ρεαλιστική εμφάνιση με μπογιές από το κατάστημα συντήρησης και τα μαλλιά από το κουρείο. Με πετσέτες κάτω από τις κουβέρτες στα κρεβάτια τους και τα πλαστά κεφάλια τοποθετημένα στα μαξιλάρια, φαινόταν σαν να κοιμούνται. Τη νύχτα της 11ης Ιουνίου 1962, όλα ήταν έτοιμα. Βγήκαν από τα κελιά τους, περάσαν στο φρεάτιο και ανέβηκαν από τον ανεμιστήρα εξαερισμού στην οροφή. Οι φρουροί άκουσαν ένα δυνατό θόρυβο καθώς έσπασε ο ανεμιστήρας, αλλά επειδή δεν ακούστηκε τίποτα μετά, η πηγή του θορύβου δεν διερευνήθηκε. Με τα εφόδια τους, κατέβηκαν 15 μέτρα τοίχου στο έδαφος. Στη συνέχεια ανέβηκαν 3,7 μέτρα φράκτη με συρματοπλέγματα στην βορειοανατολική ακτή, κοντά στο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας που ήταν ένα μικρο τυφλό σημείο από τους προβολείς και τους πύργους των φρουρών. Μετά τις 10 μ.μ., επιβιβάστηκαν στη σχεδία, και αναχώρησαν προς τον στόχο τους, το Angel Island, δύο μίλια προς τα βόρεια.
Η απόδραση ανακαλύφθηκε το πρωί της 12ης Ιουνίου 1962, κατά την πρωινή έγερση. Μέχρι τότε είχαν κάνει την δουλειά τους τα επιτυχημένα ψεύτικα κεφάλια. Πάνω από 100 ένοπλοι αστυνομικοί και στρατιωτικοί συμμετείχαν στο ανθρωποκυνηγητό για τον εντοπισμό των τριών κρατουμένων. Ο Αλαν Γουέστ ήταν ο μόνος που δεν κατάφερε να αποδράσει γιατί δεν μπόρεσε να βγάλει το κάλυμμα της τρύπας στο κελί του και να βγει εγκαίρως, έτσι οι άλλοι αναγκάστηκαν να τον αφήσουν πίσω. Συνεργάστηκε πλήρως με τις Αρχές για τη διαφυγή και δεν κατηγορήθηκε για το ρόλο του.
Παρόλο που οι Αρχές δήλωσαν επισήμως πως πνίγηκαν, κανένα σώμα δεν βρέθηκε ποτέ. Αντίθετα, με τα χρόνια έχουν έρθει στο φως θεωρίες, μαρτυρίες και γράμματα που αφήνουν να εννοηθεί πως ίσως κατάφεραν να επιβιώσουν και να ζήσουν ελεύθεροι… Επίσημα ο φάκελος τους στο FBI έκλεισε 17 χρόνια μετά.Η απόδραση του Ιουνίου 1962 ήταν η αφορμή που οδήγησε στο οριστικό κλείσιμο της φυλακής στις 21 Μαρτίου 1963. Είχε ήδη χαρακτηριστεί ως μία από τις πιο δαπανηρές στις ΗΠΑ με τεράστιο κόστος συντήρησης.
📌 Το ήξερες; Το Αλκατράζ σήμερα είναι τουριστικός προορισμός καθώς προσελκύει 1.500.000 επισκέπτες ετησίως και το κελί των δραπέτων παραμένει ένα από τα πιο δημοφιλή σημεία επίσκεψης. Η υπόθεση έχει εμπνεύσει δεκάδες ταινίες, με πιο γνωστή το “Escape from Alcatraz” (1979) με τον Clint Eastwood.
